Jak wynika z przeprowadzonych badań State of Science Index firmy 3M, internauci ufają nauce (88%) i naukowcom (83%). Wyniki te nie powinny dziwić zważywszy, iż podobny wynik miał miejsce w ubiegłym roku. Jednak coraz więcej osób nie ufa wiadomościom naukowym publikowanym w mediach społecznościowych (77%). Według nich nieprawdziwe informacje mają celowo wpływać na opinie odbiorców.
Media społecznościowe były początkowo miejscem, w którym bez problemu udostępniano informacje pochodzące z różnych źródeł. Z czasem zaczęły się pojawiać wiadomości zawierające niesprawdzone i wprowadzające w błąd treści. Twórcy social mediów zaczęli się temu baczniej przyglądać, wprowadzając funkcje wykrywania fake newsów.
Czy we współczesnych social mediach jest jeszcze miejsce na pozyskiwanie jakiejkolwiek wiedzy w danych dziedzinach, czy to tylko i wyłącznie źródło rozrywki?
Jak powstrzymać falę dezinformacji?
Opierając się na badaniach firmy 3M, zaledwie 23 procent ankietowanych ufa ogólnym informacjom publikowanym w mediach społecznościowych. Z kolei 76 procent ankietowanych uważa, że nieufność wobec informacji ze świata nauki w mediach będzie miało w przyszłości negatywne konsekwencje. Wśród nich najczęściej wymienia się: więcej podziałów w społeczeństwie, problemy w zakresie zdrowia publicznego, czy zwiększenie intensywności skutków zmian klimatycznych. Wyniki badań dobitnie pokazują, jak fake newsy zawładnęły Internetem. W okresie koronawirusa pojawiało się wiele informacji sprzecznych z rzeczywistością. Podobna sytuacja ma miejsce podczas obecnej wojny na Ukrainie.
Co zrobić, aby zatrzymać rozpowszechnianie nieprawdziwych treści?
- Korzystaj wyłącznie ze sprawdzonych źródeł – w tym celu weryfikuj źródła publikacji umieszczane w mediach. Mała liczba znajomych autora opublikowanej treści może oznaczać, że określone konto zostało stworzone całkiem niedawno i ma na celu wywołanie burzy pod postem.
- Kontrowersyjne tytuły artykułów – krzykliwe nagłówki sprawiają, że ulegamy emocjom i często bez zapoznania się z treścią danego artykułu, przekazujemy dalej dany tekst.
- Zgłaszaj podejrzane profile w social mediach – jeśli widzisz konto osoby rozsiewającej nieprawdziwe informacje, zgłoś jej posty i konto na danej platformie.
Wraz z rosnącą falą fake newsów powstaje coraz więcej profili zajmujących się wyszukiwaniem i usuwaniem trolli internetowych szerzących dezinformację.
Usuwaniem dezinformacyjnych treści zajmują się także same media społecznościowe. W ostatnim czasie Meta usunęła sieć fałszywych kont, które rozpowszechniały nieprawdzie informacje na temat wojny na Ukrainie na Facebooku i Instagramie.
W jaki sposób pozyskiwać wiedzę specjalistyczną w social mediach?
Media społecznościowe, jak sama nazwa mówi, służą do komunikowania się z innymi osobami. Korzystając z nich, często skupiamy się na rozrywce i spędzaniu wolnego czasu. Czy w tym wszystkim jest miejsce na pozyskiwanie specjalistycznej wiedzy?
Wykorzystanie mediów społecznościowych przez specjalistów w danej dziedzinie to prawdopodobnie najprostszy sposób na pogłębianie wiedzy. Eksperci często publikując własne recenzje i opinie budują świadomość wśród internautów, którzy wyszukują interesujące ich pojęcia. Umieszczane posty w formie tekstowej czy materiałów wideo mają charakter informacyjny, a autorytet ich twórców opiera się na wykształceniu bądź doświadczeniu zawodowym. Internauta może w każdej chwili zadać pytanie lub podzielić się własnymi spostrzeżeniami w komentarzu pod publikacją.
Kolejnym miejscem, gdzie można podzielić się własną wiedzą, są grupy specjalistyczne na Facebooku. Na ogół skupiają one ludzi zainteresowanych daną dziedziną nauki. Mają one charakter zamkniętej społeczności, w której członkowie rozwijają swoje zainteresowania.
Media społecznościowe w dużym stopniu pozwalają na pozostawienie opinii widocznych dla innych użytkowników. Dodawane przez nich opinie mogą być nieformalne lub spontaniczne. Istotne jest to, jak duży mają wpływ na przykład na decyzje zakupowe innych użytkowników oraz że zwykle są przez nich traktowane jako wiarygodne źródła informacji.
Powyższe przykłady pokazują, jak użytkownicy znanych portali społecznościowych mogą poszerzać swoją wiedzę. Zamiast prowadzić czasochłonne poszukiwania, niezrozumiałe dla siebie, pisane specjalistycznym językiem opracowania, wybierają przystępny post na Facebooku lub kreatywny i interesujący filmik na Instagramie. Dzięki temu mają pewność, że pozyskiwane informacje są rzetelne, ponieważ przekazuje im je ekspert z wykształceniem potwierdzającym jego kompetencje.
Istotnym aspektem wynikającym z charakteru mediów społecznościowych jest możliwość wymiany myśli i doświadczeń. Nawiązywane przez specjalistów interakcje z gronem odbiorców sprawiają, że sekcja komentarzy staje się platformą wymiany wiedzy między osobami zainteresowanymi tym samym tematem.
